miércoles, 10 de septiembre de 2008

Klima aldaketa? Noski, beti


Klima-aldaketaz hitzegiten denean, garbi izan beharko genukeen lehen gauza zera da, gure mundu hau sortu zenetik klima etengabe aldatu dela, eta etengabe aldatuz jarraituko duela lurra desagertu arte. Bai gizakia sortu aurretik, eta baita lurraren azalean gizakiaren arrastorik geratzen ez den momentutik aurrera, klima ez da inoiz konstantea izan.
Lurrak aldi hotzak eta aldi beroak bizi izan ditu, ia osorik glaziarrez estalita egon den aroak, eta baita poloetan izotzik izan ez dituen aroak ere. Lurraren tenperatura aldaketa natural hauen zergatiaz asko idatzi eta asko hitzegin da, hipotesi desberdinak daude. Baina gure atmosfera horren sistema konplexua da, gaur egun dauden aurrerapenekin ere, ezinezkoa dela arrazoi hoiek ziurtasun osoz zeintzuk diren jakitea.
Historian zehar lurrak glaziazio ugari jasan ditu. Horrenbeste dira, lurraren egoera normalena izozturik egotea dela baiezta dezakegula. Beraz guk sorte handia izan dugu glaziazioen arteko garai epel honetan bizitzea suertatu zaigulako. Bizi garen garai hau, azken glaziaziotik hasi ta gaur eguneraino hedatzen dena, holozeno garaia deritzo. Duela 11800 urte inguru hasi zen, eta lurra hurrengo glaziazio garaian sartzen denean amaituko da. Horregatik garai interglazial baten bizi garela esaten da.
Holozenoan zehar lurrak jasan dituen tenperaturak ez dira konstanteak izan, ezta gutxiago ere. Goiko irudian tenperaturaren aldaketa estimatua dago irudikatua. Eskubiko aldean duela 12 mila urteko tenperaturak daude adierazita, eta ezkerraldean gaur egungo tenperatura.
Garbi ikus daitekeenez gaur egungo tenperaturak baino epelagoak izan ditugu holozenoan zehar. (Bai, egia da, sinistuidazue, azken urte hauek ez dira historiako beroenak. Ziurrenik ezta azken ehun urtetako beroenak ere. Hau beste egun batetarako gaia izango da.) Tenperatura nahiko konstante mantendu den arren gora-beherak izan ditu. Gizakia izango ote da horren errudun ere? Kuriosoena zera da, garairik beroenei optimo klimatikoak deritzaie. Arrazoi errez batengatik: Munduan gero eta tenperatura epelagoa izan, hezetasun gehiago dago, landareak ugariago hazten dira, eta beraz bizitza gehiago dago gure planeta honetan. Gaur egun politikariek, ustezko zientzialariek eta komunikabideek aurkakoa sinistarazi nahi digute, beroa txarra omen da... agian izozturik bizi nahiko dute, auskalo!

No hay comentarios: